“Dit heeft Jezus gedaan als eerste wonderteken.” Het is een soort conclusie. Op de bruiloft in Kana is het namelijk crisis.. De wijn was op. Op een bruiloft. Toen heeft Maria over Jezus gezegd tegen de bedienden: Doe maar wat hij jullie zegt, wat het ook is.’ Maria toont hiermee haar grote vertrouwen. Ze zegt: ‘wat het ook is.’ Voor Jezus zijn deze woorden van Maria een indirecte aanmoediging om met de crisis aan de slag te gaan. Een aanmoediging was nodig! Want het lijkt erop dat Jezus eigenlijk niet wilde helpen. Was het te vroeg? Was hij er nog niet klaar voor? Wilde hij eerst nog ervaring op doen? Maar het is crisis. Die komt altijd ongelegen. De wijn is op. Jezus vraagt aan de bedienden om de watervaten te vullen. Ze luisteren naar hem en vullen de vaten tot aan de rand toe vol. Honderd liter water per vat. ‘Schep er nu wat uit en breng dat naar de ceremoniemeester.’ Dat gebeurt en zonder dat deze ceremoniemeester weet waar ze het vandaan hebben gehaald proeft hij van wat hem aangeboden wordt. Hij proeft en proeft en laat dan hoogst verbaasd weten aan de bruidegom hoe ongebruikelijk dit is: dat de beste wijn voor het laatst bewaard wordt!
Volgens Johannes is dit het eerste wonder, het eerste teken dat Jezus heeft gedaan. Het kwam eigenlijk niet uit. Het kwam voor hem te vroeg. En het gebeurde toch. Het maakt iets duidelijk. Met dank aan zijn moeder. Zo zie je maar. Ook Jezus wordt in het evangelie niet afgebeeld als een heilige. Ook Jezus heeft soms aanmoediging nodig te hebben. Laat zien van helpers gebruik te maken.
Ik nodig je uit nog even op dat ‘eerste’ van ‘eerste wonderteken’ te letten. Ik ga je daarbij helpen. Het Griekse woord hiervoor, voor ‘eerste’ is archè. Je kent dat woord al wel. Je hoort het bijvoorbeeld terug in ons woord archeologie. In de archeologie zoeken ze ver terug, naar de ondergrond, naar de achtergrond, naar de basis. Dat gebeurt hier ook op de bruiloft. Hier gebeurt iets fundamenteels. Ook iets fundamenteels voor ons, wij die alsmaar vastzitten in ons eigen systeem van denken en van doen. Jezus helpt dat systeem wat ruimte te geven. Zodat water wijn kan worden. Herman Finkers kan ons met deze verruimende gedachte helpen. Om iets meer te voelen wat het kan betekenen. Finkers vertelt het volgende.
“Ik zat, moet u weten, in Almelo op een rooms-katholieke jongensschool. En op die rooms-katholieke jongensschool werden we doodgegooid met dogma’s. Het dogma van: ’1+1=2.’ Het dogma van: ’iets is in wezen niets anders dan...’: ’Een boom is in wezen niets anders dan een zuurstoffabriek.’
Die zuurstoffabriek benauwde mij en verstikte alle poëzie. Tot op een dag de kapelaan in de klas kwam. De kapelaan vertelde ons: ’Er is maar één God. En Hij bestaat uit drie personen.’ Ik dacht: Goddank, eindelijk iemand met wie je fatsoenlijk kunt praten. Want tot dan toe had ik op school maar één interessant verhaal gehoord. Dat was het verhaal van de drie musketiers, want die waren met z’n vieren. Dat was een verhaal met ruimte. Maar de kapelaan barstte van de verhalen met ruimte. Zo zei hij: ’God is het begin van alles. Voor God was er niets. En Maria is zijn moeder.’ Het was of mijn dichtgeknepen keel weer open ging en ik weer mocht ademhalen.” Aldus Herman Finkers.
Het eerste teken. Schrijft Johannes. Dat is het begin. Daarmee, dat kun je voelen, daarmee kan alles anders worden. Er worden in het evangelie nog meer wondertekenen beschreven. Wie daar niet genoeg van kan krijgen vindt het vast jammer dat op een zeker moment de verhalen op zijn. Johannes schrijft dan tegen het einde van zijn evangelie dat Jezus nog veel meer heeft gedaan. Veel meer dat niet opgeschreven is in dit boek.
Aan het eind maakt dit Bijbelboek hiermee dus ruimte voor zijn lezers. Voor ons ruimte. Er is meer mogelijk, maar nu is het aan ons. Gewoon aan ons, zoals we zijn. In deze wereld, zoals die is. Wij, die te maken hebben met de verschillende mogelijkheden die er op een dag zijn om iets te doen, wij worden uitgenodigd om het ruimer te zien. “Voel je bemoedigd,” zegt het evangelie, om tussen al die andere dingen die constant om je aandacht vragen, ook de ruimte te kunnen zien. Verleg daarvoor je grens, als dat nodig is.
Daarvoor hoef je dus geen heilige te zijn. Maar het helpt wel enorm als iemand je daarbij op een positieve manier aanmoedigt, zoals Maria Jezus op weg helpt bij wat zijn eerste teken zal worden. Dit verhaal over dat allereerste, fundamentele wonderteken van Jezus kan helpen om nog weer eens te beseffen dat er elke dag talloze kleine momenten zijn waar tussendoor ruimte zichtbaar wordt. Als je die ruimte ziet, merk dat dan op en maak er gebruik van. Want wat zou je anders willen doen met de ruimte van dat ene speciale leven van jou dat je vandaag kunt meemaken?