De schrijver die we kennen onder de naam Prediker schrijft dat er “voor alles een seizoen is en een tijd voor ieder ding onder de hemel.” Prediker nodigt ons uit om het cyclische karakter van de werkelijkheid en de menselijke ervaring te overwegen. In deze interviewserie onderzoeken we de dingen die Prediker noemt. Vandaag: “Er is een tijd om te baren.” We spreken Noushka Lammers in haar huis aan de Willem Barentszkade op West. Noushka is verloskundige in het ziekenhuis in Leeuwarden en op Terschelling.
Gaat het diep bij jou: verloskundige zijn?
‘Het is op m’n vijfde begonnen. Ik zag toen een boek over zwangerschap en bevallen. Het liet zien wat er allemaal gebeurt bij een zwangerschap en geboorte. Het ging over groei. Ik was verkocht. Ik vond het zo mooi. Het werd later dan ook geen kunstacademie, geneeskunde of diergeneeskunde. Ik ging verloskunde studeren, eerst in Brussel en daarna in Amsterdam. In 1998 ben ik afgestudeerd. Ik noem mezelf graag vroedvrouw. Het woord verwijst naar vroede (wijze) vrouwen, die jongere vrouwen vroeger hielpen met de geboorte van hun kind. Ik ben een vroedvrouw en ik bedrijf verloskunde.’
Je bent dus al twintig jaar bezig.
‘In de loop van de tijd veranderde mijn werk. Ik kwam met mezelf in conflict. Ik was gewend om volledig in dienst te staan van de zwangere en haar partner en hen samen door het geboorteproces heen te loodsen. Door de veranderingen binnen de gezondheidszorg besteden we steeds meer tijd aan administratie en blijft er minder tijd over om naast een bed te zitten. Een geboorte kan hierdoor als zwaarder ervaren worden. Ook vinden vrouwen het steeds moeilijker om echt tijd te nemen om zwanger te zijn en moeder te worden. Ze werken veel en lang door en pakken het werk na de bevalling al weer vlot op. Ook hun sociale leven mag er niet onder lijden. Terwijl je er ook gewoon de tijd voor moet nemen! Negen maanden. Ik heb wel meegemaakt dat een vrouw in bed lag te bikkelen, terwijl haar man in de stoel zat te swipen op z’n ipad. Het wordt dan veel moeilijker, veel zwaarder. Natuurlijk: baren is zwoegen, zoals Prediker de menselijke activiteiten in het algemeen benoemt. Maar het is wel de vraag: durf je je eraan over te geven of verzet je je ertegen? Begrijp me goed: voor beide manieren kunnen redenen zijn. Maar áls je mee kunt gaan met de flow wordt het minder zwaar. Ook al blijft het een klus. God geeft je de tijd voor alle dingen, lees ik in Prediker. Leg daarop dan je focus. En laat het gebeuren. Je kunt het maar één keer doen. Het is zoals met alles: later komt er weer een andere tijd. Ik ben moeder, mijn tijd als zwangere is voorbij.’
Begrijp je Prediker zo, dat hij zegt: ‘ga er in mee?’
‘Ik kan erg genieten van mensen die het leven nemen zoals het komt. Die samen vol vertrouwen in verwachting zijn van hun kind. Dat is iets anders dan zwanger zijn. Je moet je voorstellen: het groeit, het gebeurt gewoon. Er is maar één moment waarop je er invloed op hebt, als je probeert om zwanger te worden.
In Nederland worden de meeste baby's gezond en levend geboren, maar ik maak ook anders mee. Als het kind al dood is en nog geboren moet worden. Of als het bij de geboorte sterft. Ik kan het dan als vroedvrouw niet mooier maken. Maar zelfs dan, als je meemaakt hoe mensen zich aan het verdriet kunnen overgeven, kan dat goed zijn. Hoe je bij mensen kunt zijn in hun diepste verdriet. Dat is ook zo’n vraag: kun je het verdriet op dat moment voelen? Het helpt je als je ook daarin mee kunt gaan, als het daar de tijd voor is, zoals Prediker zegt.’